હાથને ચીરો તો ગંગા નીકળે છેવટે એ વાત અફવા નીકળે. બોમ્બની માફક પડે કાયમ સવાર એ જ કચ્ચરઘાણ ઘટના નીકળે. કોઇ સપનું છીછરું વાગ્યું હતું ને જનોઇવઢ સબાકા નીકળે. સ્તબ્ધ આંખોની કરો ખુલ્લી તપાસ, ભોંયરાઓ એના ક્યાં ક્યાં નીકળે. એ શું ક્બ્રસ્તાનનું ષડયંત્ર છે? મુઠ્ઠીઓ ખૂલે તે મડદાં નીકળે. દાબડીમાં એક માણસ બંધ હોય ઢાંકણું ખોલો તો લાવા નીકળે. વક્ષની ખંડેર ભૂમિ ખોદતાં કોઇ અશ્મીભૂત શ્રધ્ધા નીકળે. માર્ગમાં આવે છે મૃત્યુની પરબ જ્યાં થઇ હરએક રસ્તા નીકળે. ર નીરંતર મેશ-માં સબડે અને સુર્ય પણ નીકળે તો કાળા નીકળે. - રમેશ પારેખ

એક એવું ઘર મળે આ વિશ્ર્વમાં, જ્યાં કશા કારણ વિના પણ જઈ શકું. એક એવું આંગણું કે જયાં મને; કોઈ પણ કારણ વગર શૈશવ મળે! એક બસ એક જ મળે એવું નગર; ગમે ત્યારે અજાણ્યો થઈ શકું; ‘કેમ છો ?’ એવું ય ના ક્હેવું પડે; સાથ એવો પંથમાં ભવભવ મળે! એ એવી હોય મહેફિલ જ્યાં મને, કોઈ બોલાવે નહિ ને જઈ શકું! એક ટહુકામાં જ આ રૂંવે રૂંવે, પાનખરનાં આગમનનો રવ મળે! તો ય તે ના રંજ કૈં મનમાં રહે- અહીંથી ઊભો થાઉં ને મ્રુત્યું મળે… - માધવ રામાનુજ

મારે કવિતા લખવી નથી. મારે તો લખવો છે કાગળ -સરનામા વિનાનો, મારા નામ વિનાનો ! તું યાદ આવે છે એટલે હું કાગળ લખતો નથી. હું કશુંક ભૂલવા માંગુ છું એટલે કાગળ લખું છું.

એક વાત કહી રહ્યો છું સાહિત્યના વિષયમાં દુઃખમાં હ્રદયને રાખો,રાખો ન દુઃખ હ્રદયમાં. નિષ્ફળ પ્રણયનું કારણ શોધો તો છે ઉભયમાં એ રહી ગયા શરમમાં,હું રહી ગયો વિનયમાં જેમાં થતાં પરાજય આવે ન લાજ કોઈ એમાં વિજય મળે તો રાચી ઊઠો વિજયમાં દેવાને રાહ તમને સઘળાં ખસી ગયા છે આવો હવે તો આવો મારા બુરા સમયમાં!! માનવની ચડતી-પડતી ખુદમાં જ ઉદભવે છે પડતી નથી જરૂરત અંતરની અસ્તોદયમાં દિવસના હો અમલ તો જીવન 'મરીઝ'પલટે જે યોજના કરું છું રાતે મદિરાલય માં..

દર્દ રાખે છે દિલ બધા માટે, એ સજા છે કવિ થવા માટે. યાદ માં તારી કે ગુનાહો માં, કંઈક ઈચ્છું છું ડૂબવા માટે. દિલ ઊઠી જાય છે એ દુનિયાથી, હાથ ઊઠતા નથી દુઆ માટે. કંઈક એ રીતથી ફના થઈએ, કંઈ ન બાકી રહે ખુદા માટે. એ શહીદોથી કમ નથી હોતા, જે જીવી જાય છે ખુદા માટે. જિંદગી ભીડમાં હતી કિંતુ, રાહ કરવી પડી કઝા માટે. જો કવિતા નહીં લખો તો 'મરીઝ' કોણ બોલાવશે નશા માટે ..?

મારી કોઈ ડાળખીમાં પાંદડા નથી મને પાનખરની બીક ના બતાવો ! પંખી સહિત હવા ચાતરીને જાય એવું અષાઢી દિવસોમાં લાગે, આંબાનું સાવ ભલે લાકડું કહેવાઉં પણ મારામાં ઝાડ હજી જાગે. માળામાં ગોઠવેલી સળી હું નથી મને વીજળીની બીક ના બતાવો ! એકે ડાળીથી હવે ઝીલ્યો ન જાય કોઈ રાતી કીડીનોય ભાર ! એક પછી એક ડાળ ખરતી જોઉં ને થાય પડવાને છે કેટલી વાર ? હું બરફમાં ગોઠવેલું પાણી નથી મને સૂરજની બીક ના બતાવો !

સાત સમંદર તરવા ચાલી, જ્યારે કોઇ નાવ અકેલી, ઝંઝા બોલી ‘ખમ્મા ખમ્મા’! હિંમત બોલી ‘અલ્લા બેલી’! નાવ ઊતારુ હો કે માલમ, સૌને માથે ભમતું જોખમ, કાંઠા પણ દ્રોહી થઇ બેઠા, મઝધારે પણ માઝા મેલી. એવાં છે પણ પ્રેમી અધુરા, વાતોમાં જે સુરાપુરા, શિર દેવામાં આનાકાની, દિલ દેવાની તાલાવેલી. કોનો સાથ જીવનમાં સારો ‘શૂન્ય’ તમે પોતે જ વિચારો, મહેનત પાછળ બે બે બાહુ, કિસ્મત પાછળ માત્ર હથેલી! આપખુદીનું શાસન ડોલ્યું, પાખંડીનું આસન ડોલ્યું, “હાશ” કહી ઈશ્વર હરખાયો, ‘શૂન્યે’ જ્યાં લીલા સંકેલી.

સૃષ્ટિ છે એક કોયડો ને અણઉકેલ છે જાણ્યું તો જાણ્યું એ કે તે દુર્ભેદ્ય જેલ છે. છે પગ તળે પથ્થર તરફ લઇ જાતા માર્ગ, ને લોકો ખુદાના નકશા લઇ નીકળેલ છે. ઉઘરાવી ઝેર, વ્હેંચે છે ખૈરાતમાં અમી - એવું અમે તો સંત વિષે સાંભળેલ છે. ચહેરો વીંછળતી જેના વડે મારી જિંદગી એ જળને મૂળસોતાં સૂરજ પી ગયેલ છે. જે કહેતું’તું - કરીશ તારા જીવમાં મુકામ એ પંખી એનો વાયદો ભૂલી ગયેલ છે. પહોંચ્યા છે તરસ્યા પ્રાણ સરોવર સુધી, રમેશ કોને કહું કે એ બધું જળ ચીતરેલ છે !.

ખરીદી લીધું છે રાતે જે સપનું ચાંદનીનું છે અરે ઓ સૂર્ય આ વેચાણ તારી રોશનીનું છે થયા છે એકઠા પાછા ફરી શ્વાસોના સોદાગર ફરી રસ્તા ઉપર લીલામ કોની જિંદગીનું છે બિચારાનું હશે કિસ્મત રહ્યા અરમાન હસવાના કફન તો સૂકવી આપો હજી આંસુથી ભીનું છે અમે ભિક્ષુક ખરા પણ આટલું તો માન સચવાયું હજી આ પાત્ર ભિક્ષાનું અમારી માલિકીનું છે મળી છે રાત અંધારી અને બોલી નથી શકતા અરે સૂરજના સોદાગર વચન તો ચાંદનીનું છે કરે તપ દેશભક્તિનું નચાવે લોકશાહીને બરાબર જોઈએ તો રૂપ આ નેતાગીરીનું છે જરા ચેતીને આદમ ચાલજો નેતાની સંગતમાં કે ખિસ્સામાં તો કાંટા છે અધર પર સ્મિત કળીનું છે

ન સંશય છે કે ના કોઈ દ્વિધા છે, તને મળવાની નક્કી આ જગા છે. સળગતી રેત છે, ઊની હવા છે, ચરણ થંભો કે આગળ ઝાંઝવાં છે. સંબંધોની અહીં એટલી કથા છે, અમારે શબ્દ લોહીના સગા છે. તણખલાં નીડના વીંખી ગઈ છે, બહુ કાતિલ; બહુ ઠંડી હવા છે. ગમે તેને ન પૂછો પંથ મિત્રો, અજાણ્યું શહેર છે, રસ્તા નવા છે. શુકનવંતી ગઝલને 'મીર' વાંચો, શ્રીફળ છે હાથમાં ને શ્રી સવા છે. 10/23/07 saumil

મને સાચ્ચો જવાબ દઇશ તું? તને વહાલો વરસાદ કે હું ?ત ને વરસાદી વાદળના વાવડ ગમેકે મારા આ મળવાના વાયદા તને મારામાં ખૂલવું ને ખીલવું ગમેકે છત્રીના પાળવાના કાયદા તને વરસાદી મોરલાનું ટેંહુક ગમેકે મારી આ કોયલનું કૂ… તને તને વરસાદી વાદળનું ચૂમવું ગમે કે તરસી આ આંખોનું ઝૂરવું હું ને આ વાદળ બે ઊભાં જો હોઇએતો, કોનામાં દિલ તારે મૂકવું તને આભમાં રમતું એ વાદળ ગમે કે દરિયાનો કાંઠો ને હું… તને તને છોને વરસાદ હોય વ્હાલો પણ, કોણ તને લાગે છે વ્હાલું વરસાદમાં તને આટલું ચોમાસું વ્હાલું જો હોય તો આંખો ભીંજાય કોની યાદમાં આઠે મહિના મને આંખોમાં રાખે ને ચોમાસે કહે છે જા છૂ… તને - મુકેશ જોષી